CÁCH CHĂM SÓC CHO MÈO BỊ MẮC BỆNH THẬN, TIẾT NIỆU, BÀNG QUANG...
Thận ở mèo có chức năng gì?
Thận có nhiều chức năng. Chúng chủ yếu hoạt động để loại bỏ các chất thải ra khỏi máu, điều chỉnh nồng độ của một số khoáng chất thiết yếu như kali và natri, tiết kiệm nước và sản xuất nước tiểu.
Bệnh thận mãn tính là gì?
Thận có rất nhiều khả năng dự phòng để thực hiện các chức năng khác nhau của chúng, vì vậy ít nhất hai phần ba (67% đến 70%) thận phải bị rối loạn chức năng trước khi có bất kỳ dấu hiệu lâm sàng nào. Trong nhiều trường hợp, tổn thương thận ở mèo đã xảy ra trong vài tháng hoặc nhiều năm (mãn tính) trước khi bệnh xuất hiện rõ ràng.
Bệnh thận mãn tính ở mèo từng được gọi là suy thận mãn tính ở mèo. Chủ yếu xảy ra ở mèo trưởng thành và mèo già (bảy tuổi trở lên), ảnh hưởng đến khoảng 30-40% số mèo trên 10 tuổi và 81% số mèo trên 15 tuổi. Chỉ có khoảng 10% trường hợp xảy ra ở mèo dưới ba tuổi.
Dấu hiệu lâm sàng của bệnh thận mãn tính (suy thận) ở mèo là gì?
Các dấu hiệu sớm của bệnh chẳng hạn như sụt cân và sức khỏe da lông kém, thường bị coi là những thay đổi lão hóa bình thường. Trong giai đoạn đầu của mèo mắc bệnh suy thận, thận phải đối phó với việc không có khả năng loại bỏ các chất thải một cách hiệu quả bằng cách bài tiết chúng ở nồng độ thấp hơn trên một thể tích lớn hơn (nói cách khác, bằng cách tạo ra một lượng lớn nước tiểu loãng hơn). Mèo thường sẽ uống nhiều hơn để bù đắp cho tỷ lệ mất nước trong cơ thể ngày càng tăng này. Điều này được gọi là bù nước suy thận. Sau khi khoảng 2/3 số mô thận bị suy, lượng chất thải trong máu sẽ tăng lên nhanh chóng và bệnh nặng xuất hiện đột ngột.
Nguyên nhân gây ra bệnh thận mãn tính (suy thận) ở mèo?
CKD là giai đoạn cuối của nhiều quá trình bệnh khác nhau chứ không phải là một bệnh cụ thể. Các bệnh hoặc tình trạng cuối cùng có thể dẫn đến CKD bao gồm:
- Dị tật thận bẩm sinh (sinh ra), chẳng hạn như bệnh thận đa nang ở mèo lông dài
- Viêm bể thận (nhiễm trùng thận do vi khuẩn)
- Viêm cầu thận (viêm và tổn thương màng lọc của thận)
- Khối u (các khối u khác nhau của thận), phổ biến nhất là ung thư hạch bạch huyết
- Bệnh amyloidosis (tích tụ một loại protein bất thường trong thận khiến thận không thể hoạt động bình thường)
- Nhiễm vi-rút, chẳng hạn như vi-rút bệnh bạch cầu ở mèo (FeLV) và vi-rút viêm phúc mạc truyền nhiễm ở mèo (FIP)
- Sỏi thận hoặc sỏi niệu quản
Bệnh được chẩn đoán ở mèo như thế nào?
Bệnh thận ở mèo thường được chẩn đoán bằng cách xem xét mức độ của hai sản phẩm phụ sinh hóa trong máu, nitơ urê máu (BUN) và creatinine, kết hợp với trọng lượng riêng của nước tiểu (USpG). Protein niệu (dư thừa protein trong nước tiểu) là một dấu hiệu khác của bệnh thận mạn tính (suy thận). Các xét nghiệm để đo nồng độ các chất khác trong máu như protein, kali, phốt pho và canxi, cũng như số lượng hồng cầu và bạch cầu là rất cần thiết để xác định mức độ suy thận và quá trình điều trị tốt nhất.
Bệnh có thể được chẩn đoán sớm hơn?
Cho đến gần đây, việc chẩn đoán sớm bệnh suy thận mạn vẫn còn nhiều thách thức. Không có dấu hiệu lâm sàng nào của suy thận cũng như không tăng BUN và creatinine cho đến khi mất chức năng thận đáng kể. Một xét nghiệm máu mới hơn để đánh giá mức độ SDMA (một chỉ số sinh học tự nhiên cho chức năng thận) đã được sử dụng để xác định xem có xảy ra suy thận sớm hay không. Nồng độ SDMA tăng cao hơn khoảng tham chiếu bình thường trước khi creatinine huyết thanh tăng cao. Điều này sẽ giúp bác sĩ thú y điều trị cho mèo ở giai đoạn bệnh sớm hơn nhiều.
Bác sĩ thú y sẽ xác định mức độ bệnh thận ở mèo như thế nào?
Bác sĩ thú y sẽ sử dụng hệ thống phân giai đoạn IRIS (Hiệp hội quốc tế về sức khỏe của thận). Phân giai đoạn IRIS dựa trên nồng độ creatinine trong huyết thanh, với phân giai đoạn phụ dựa trên sự hiện diện của protein trong nước tiểu (được xác định bằng tỷ lệ protein:creatinine trong nước tiểu [UPC]) và đo huyết áp của mèo. Việc phân giai đoạn này giúp bác sĩ thú y hiểu rõ hơn về cách tiến hành điều trị, theo dõi tiến triển và ước tính tiên lượng cho thú cưng của bạn.
Bệnh thận mãn tính ảnh hưởng đến mèo như thế nào?
Vì thận thực hiện nhiều chức năng khác nhau nên các dấu hiệu lâm sàng của bệnh suy thận mạn tính có thể thay đổi đôi chút. Những thay đổi phổ biến nhất là giảm cân, da lông xấu, hôi miệng và cảm giác thèm ăn thay đổi, có thể liên quan đến loét miệng, thờ ơ và trầm cảm. Các dấu hiệu ít phổ biến hơn bao gồm uống nước nhiều hoặc đi tiểu nhiều, nôn mửa, tiêu chảy và thiếu máu.
Những phương pháp điều trị mèo suy thận?
Việc điều trị CKD phụ thuộc vào kết quả xét nghiệm máu và các phương pháp điều trị cụ thể nhằm giải quyết những bất thường cụ thể. Hầu hết mèo đều được điều trị hiệu quả bằng cách thay đổi chế độ ăn uống, bao gồm bổ sung một hoặc hai phương pháp điều trị khác nhau. Bác sĩ thú y sẽ làm việc với bạn để xác định phương pháp điều trị tốt nhất cho mèo của bạn.
- Chế độ ăn trị liệu: Chế độ ăn hạn chế protein và ít phốt pho giúp giảm mức độ chất thải trong máu. Những thứ này có thể được chuẩn bị ở nhà hoặc có sẵn ở cơ sở thú y của bạn.
- Chất kết dính phốt phát: Mặc dù chế độ ăn có hàm lượng phốt pho thấp nhưng nồng độ phốt pho trong máu vẫn trên mức bình thường ở một số con mèo. Giảm lượng phốt pho trong máu có thể có tác động đáng kể trong việc cải thiện sức khỏe của mèo và làm chậm sự tiến triển của bệnh. Chất kết dính phốt phát qua đường uống như nhôm hydroxit giúp giảm lượng phốt pho được hấp thụ qua thành ruột.
- Thuốc kháng sinh: Mèo mắc bệnh CKD bị nhiễm trùng bàng quang thường xuyên hơn, làm tăng nguy cơ nhiễm trùng thận, vì vậy nhiều bệnh nhân nên cấy nước tiểu định kỳ.
- Bổ sung kali: Mèo bị suy thận có xu hướng mất quá nhiều kali qua nước tiểu. Điều này dẫn đến yếu cơ, cứng khớp và chất lượng tóc kém. Nồng độ kali thấp cũng có thể góp phần làm trầm trọng thêm tình trạng suy thận.
- Vitamin B: Khi thận bị suy không thể cô đặc nước tiểu, các vitamin tan trong nước như B12 sẽ cạn kiệt và mèo bị bệnh cần được bổ sung.
- Thuốc chống nôn: Đối với những con mèo bị nôn mửa, sử dụng thuốc chống nôn (thuốc chống nôn) sẽ làm giảm cảm giác buồn nôn, từ đó cải thiện cảm giác thèm ăn.
- Thuốc hạ huyết áp: Nhiều con mèo bị suy thận có huyết áp cao, dẫn đến tổn thương thận nặng hơn. Huyết áp cao có thể được kiểm soát bằng thuốc.
- Thuốc làm giảm protein niệu: một tình trạng khác có thể đẩy nhanh sự tiến triển của bệnh thận mạn.
- Điều trị bệnh thiếu máu: Thận bắt đầu sản xuất các tế bào hồng cầu trong tủy xương. Nhiều con mèo mắc bệnh CKD bị thiếu máu do thiếu sự kích thích của tủy xương. Các loại thuốc mới hơn đã được phát triển để giúp kích thích sản xuất tủy xương và có thể được kê đơn cho mèo của bạn.
- Dịch dưới da (SQ): Trong giai đoạn sau của bệnh CKD, mèo không thể uống đủ nước để duy trì lượng nước khỏe mạnh. Chất lỏng SQ được mèo dung nạp tốt và có thể cải thiện chất lượng cuộc sống của chúng.
Bạn có thể làm gì để chăm sóc mèo suy thận?
Bạn nên làm việc với bác sĩ thú y về kế hoạch chăm sóc & điều trị mèo của mình. Một số con mèo có thể đáp ứng tốt với việc điều trị và một số có xu hướng khỏi bệnh khá nhanh, bất kể chủ nhân làm gì.
Nếu con mèo của bạn đang ở giai đoạn đầu của bệnh suy thận, hãy nói chuyện với bác sĩ thú y về những điều sau:
- Các loại thực phẩm cho mèo bị thận
- Dịch dưới da
- Thuốc
- Kế hoạch chăm sóc phù hợp cho mèo của bạn có thể giúp nó cảm thấy dễ chịu hơn lâu hơn.
1. Cung cấp thức ăn có độ ẩm cao cho mèo bị suy thận
Một con mèo bị suy thận cần thêm độ ẩm, nhiều hơn mức chúng thường có thể hấp thụ chỉ bằng cách uống nước. Một cách để giúp chúng đạt được điều này là cho chúng ăn đồ hộp / gói thức ăn ướt cho mèo bất kì.
Cơ thể của mèo thực sự được thiết kế để hấp thụ độ ẩm và nước từ thức ăn chúng ăn. Có một số bằng chứng cho thấy chỉ cho mèo ăn thức ăn khô có thể góp phần gây ra các vấn đề về tiết niệu và thận. Với một con mèo bị suy thận, việc cung cấp độ ẩm từ thức ăn càng quan trọng hơn.
2. Truyền dịch dưới da & cung cấp thêm nước (hydrat hóa) cho mèo
Một cách khác để cung cấp thêm độ ẩm cho mèo là cho mèo truyền nước tại nhà. Mặc dù quá trình này có vẻ đáng sợ nhưng nó tương đối đơn giản, đặc biệt nếu bạn có hai người. Bác sĩ thú y sẽ hướng dẫn cách cung cấp chất lỏng cho mèo và quyết định tần suất cũng như số lượng cần thiết.
3. Thuốc điều trị suy thận ở mèo
Cũng có thể có những loại thuốc giúp mèo cảm thấy dễ chịu hơn và làm chậm quá trình tiến triển của bệnh suy thận. Bác sĩ thú y sẽ kê đơn một loại thuốc huyết áp cho mèo truyền cùng với chất lỏng truyền dịch của nó. Thuốc có thể giúp giảm bớt áp lực lên thận của mèo và khiến chúng cảm thấy ổn lâu hơn.
Tuổi thọ của một con mèo mắc bệnh thận mãn tính là bao nhiêu?
Thật không may, một khi thận bị tổn thương, khả năng phục hồi của chúng rất ít. Tuy nhiên, với sự chăm sóc y tế thích hợp, hầu hết các trường hợp CKD đều tiến triển rất chậm. Con mèo của bạn có thể có một cuộc sống năng động, chất lượng trong vài năm sau khi được tiến hành điều trị.
Một lần nữa, các phương pháp điều trị là được cá nhân hóa dựa trên giai đoạn suy thận cũng như khả năng chịu đựng và nhu cầu cụ thể của từng con mèo. Hãy nói chuyện với bác sĩ thú y và cho họ biết bạn muốn gì và sẵn sàng làm gì sẽ giúp bạn xây dựng kế hoạch chăm sóc tốt nhất.
Theo: vcahospitals, pethelpful
Biên dịch * Tổng hợp: Pet Things
